11 қазақстан-қытайлық жоба жүзеге асырылатын болады

Қытай Қазақстанның көлік инфрақұрылымындағы ірі инвестор болып табылады деп жазады Qamshy.kz ақпарат агенттігі.  2018 жылдың бірінші жартысының аяғында салаға барлық инвестициялық ағымдардың 31,2% -ы қытайлық инвесторлар тарапынан қалыптасты

2018-2019 жылдары жалпы сомасы 4,4 млрд АҚШ доллары болатын 11 қазақстан-қытайлық жоба жүзеге асырылатын болады.

2018 жылдың бірінші жартысының соңында қытайлық инвесторлардың инвестицияларының көлемі 15,6 млрд долларды құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 14,8 млрд. Соңғы үш жылда ҚХР инвестициялық ағымдарының желілік өсуі 6,6% дейін өсті.

Индустрия сегментінде қытайлық инвесторлар үшін ең тартымды секторлар: тау-кен өндіру өнеркәсібі (2,6 млрд. АҚШ доллары), қаржы және сақтандыру қызметі (2,2 млрд АҚШ доллары), құрылыс (2,1 млрд. $ 1 млрд) және өңдеу өнеркәсібі (2,1 млрд. АҚШ доллары), бұл көтерме және бөлшек саудаға (833,1 млн. доллар) ауысты. TOP-5 салаларының үлесі барлық қытайлық инвестициялардың 88,9% (14 млрд. АҚШ доллары) құрады (2014 жылы - 68,4%).

Қазақстандық-қытайлық инвестициялық жобалардың жалпы саны 51-ге жетті, жинақталған инвестиция 27 млрд доллардан асады. 2018-2019 жылдары тағы 11 жобаны іске асыру 4,4 миллиард доллардан астам инвестициядан басталады. Бұл жобаларды жүзеге асыру 20 мыңға жуық жаңа тұрақты жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді.

Орталық жоба - «Белбеу және жол», оның аясында бірнеше ірі инфрақұрылымдық жобалар 5 жыл ішінде пайдалануға берілді: Ляньюньган порты; Қытаймен шекарасында «Хоргос - Шығыс қақпасы» құрғақ порты; Каспий теңізіндегі Ақтау порты; Қазақстан-Түрікменстан-Иран жаңа теміржол дәлізі жалпы ұзындығы 900 км, Орталық Азия елдерін байланыстыратын Парсы шығанағымен және оңтүстік Ирандағы Бандар-Аббас портымен; сондай-ақ Батыс Еуропа - Батыс Қытай халықаралық транзиттік дәлізі, оның бір бөлігі Қазақстан арқылы өтеді. Қытай компанияларының қатысуымен «Жол» бағдарламасы аясында 80-нен астам сауда-экономикалық ынтымақтастық аймағы құрылды, 200 мыңнан астам жұмыс орны құрылды.

Қаржы секторын интеграциялау есебінен нарықтардың жаһандануы да арта түсуде. Астана және оның қаржы орталығы халықаралық инвесторлардың инвестициялық қызметін нығайтады.

Қытай - Қазақстанның капитал нарығын дамытуға белсенді қатысудың жарқын мысалы. 2018 жылы қаржылық хаб негізінде 5 меморандум мен келісімге қол қойылды (оның ішінде 2016-2018 жылдарға арналған 13), оның басты мақсаты жоғары сапалы қызмет көрсету және жаңа қаржылық қызметтерді дамыту үшін трансшекаралық бизнесті дамыту.

Бүкіләлемдік банктің бизнесін жүргізудің қарапайымдылығы - бүкіл әлемдегі елдердің бизнес бағдарлануын бағалайтын маңызды көрсеткіш. Рейтингтің 2019 жылғы қорытындысы бойынша Қазақстан сегіз позицияға көтеріліп, 2018 жылы 36-орынды иеленіп, аймақтағы ең жақсы бизнес елге айналды. ЕЭО-ның ең жақын көршілері 31-ден 70-ші орынға дейін дәлізде орналасқан. Өз кезегінде, Қытай 4 орынды иеленді (2018 жылы - 5-ші орын).

Нарықтарды жаһандандыру қаржылық секторды біріктіру есебінен де күшейе түскен. Астана мен оның қаржылық орталығы халықаралық инвесторлардың инвестициялық белсенділігін де шоғырландыруда. Қытай – қазақстандық капитал нарығын дамытуға белсенді қатысушының жарқын айғағы. 2018 жылы қар­жылық хаб базасында 5 меморандум мен келісім-шарттарға қол қойылған (2016-2018 жылдары барлығы – 13), басты мақсат – жоғары сапалы сервисті қамтамасыз ететін трансшекара­лық бизнесті дамыту және жаңа қаржылық қызметтерді іске қосу.

Бұл ретте мына бір маңызды мәселені де айта кеткен орынды. Дүниежүзілік банктің бизнесті жеңіл жүргізу рейтингі – бүкіл әлем елдерінің бизнес-бағыттарын бағалайтын сыни көрсеткіш. Қазақстан рейтингтің 2019 жылға арналған көрсеткіштері бойынша 8 айқындамаға көтеріліп, бизнес жүргізу бойынша аймақтағы ең үздік ел атанып, 28-інші орынға (2018 жылы – 36-шы) жайғасқан. ЕАЭК-тегі ең жақын көршілері 31-ден 70-інші орындарға дейінгі дәлізге орналасыпты. Қытай өз кезегінде 4-орын (2018 жылы – 5-ші) алыпты.

Қазақстан мен Қытайдың сырт­қы сауда айналымы 9 айдың қорытын­дысы бойынша 2018 жылы 8,2 млрд АҚШ долларын (бір жыл бұрын – 7,4 млрд. АҚШ долл) құраған. Қытай – Қазақстанның маңызды әріптестерінің бірі: ҚХР-мен сауда айналымының үлесі жиынтық көлемнің (68,2 млрд АҚШ долл.) 12,1%-ын құрайды.