Кеден заңнамасындағы заң бұзушылық

Орталық коммуникациялар қызметінде «Кеден заңнамасындағы заң бұзушылық» тақырыбында баспасөз конференциясы өтті. Оған ҚР қаржы министрі Бақыт СҰЛТАНОВ, ҚР инвестициялар және даму министрі Жеңіс ҚАСЫМБЕК, ҚР Қаржы министрілігі мемлекеттік кірістер комитетінің төрағасы Ардақ ТЕҢГЕБАЕВ қатысты деп хабарлайды Qamshy.kz ақпарат агенттігі.

Қазақстан бүгінгі күні Кеден одағына мүше мемлекеттердің аумағынан сияқты үшінші елдерден де әкелінетін тауарларды өткізудің ішкі және шекара маңын бақылауды жүзеге асырудың жаңа сапалы деңгейіне шықты.

Және мұнда, БҰҰ ЮНКТАД-пен бірлесіп іске асырылған Кедендік рәсімдерді жаңғырту бойынша жоба елеулі көмектесуде.  

Жобаның шеңберінде 1 қазаннан бастап жаңа «АСТАНА-1» ақпараттық платформаның «Транзит» кіші жүйесін тәжірибелі пайдалануға қосылды.

Бұл жүйе кедендік декларацияларды электрондық түрде табыс етуге, сондай-ақ тиімді кедендік бақылауды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Бұл ретте, автоматтандырылған тәуекелдерді басқару жүйесі кедендік және әкімшілік іске асыру шаралары бойынша шешімдер қабылдау кезінде адами факторды болдырмайды және сыбайлас жемқорлық көріністерді барынша азайтады.

Осылайша, тексеріп қарау іс-шараларын жүргізу туралы шешімдерді қабылдау тәуекелдер бейіні іске қосылған кезде жүргізіледі.

Бүгінгі күні жаңа ақпараттық жүйеде 13 599 транзиттік декларация ресімделді, бұл ретте көп жағдайларда тәуекелдерді басқару жүйесі Қырғыз Республикасына транзиттік декларациялар бойынша іске қосылды.

Жалпы Қазақстан аумағы арқылы Қытай Халық Республикасынан Қырғызстанға тауарлар транзитінің көлеміне жүргізілген талдау, мұндай тасымалдаулардың көлемі күрт ұлғайғанын көрсетті.

Мәселен, 2015 жылы 4 526 көлік құралын пайдалана отырып, 130 мың тонна тауарлар өткізілген.

2016 жылы Қазақстанның транзиттік дәлізі бойынша Қытайдан Қырғызстанға өткізілген тауарлардың көлемі 9 567 көлік құралын пайдалана отырып, 216 мың тоннаны құрады. Яғни 67%-ға өсім болды.

2017 жылдың 9 айында тауарлардың көлемі 7 315 көлік құралын пайдалана отырып, 160 мың тоннаны құрады.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасына қытай тауарларының импорты Қырғызстан Республикасына жіберілген қытай тауарлары транзитінің іс жүзінде тепе-тең өсуі іс жүзінде қысқарды.Сондай-ақ, кедендік құнның төменделген. Мәселен, Қазақстан Республикасы мен Қырғыз Республикасында кедендік тазарту кезінде қолданылатын тауарлардың кедендік құнының индекстерін салыстырғанда, Қырғыз Республикасының кеден органдары қабылдайтын кедендік құн Қазақстан Республикасының кеден органдары қабылдайтын кедендік құннан ішінара төмен екенін көрсетті. Кейбір жағдайларда ауытқулар Қазақстан Республикасында мәлімделген кедендік құннан екі және одан да көп есені құрайды.

Мұның барлығы Қазақстан Республикасында тауарлардың кедендік құнын барынша қатаң әкімшілендірумен және Қырғыз Республикасының кеден органдары тарапынан тауарларды дұрыс декларациялауына және кедендік құнға бақылаудың жеткіліксіздігіне байланысты.

Сондай-ақ, ҚХР-дан Қырғыз Республикасына өткізілетін тауарларға мониторинг жасау шеңберінде кедендік құнның төмен болуы ғана емес, тауар-көлік жүкқұжатында тауарлардың нақты салмағы мен атауын мәлімдемей, тауарлардың атауын және нақты салмағын өзгерту тағы сол сияқты контрабандалық жолмен тауарларды әкелу фактілері анықталуда.

АСТАНА-1 жүйесін іске қосу ЕАЭО кеден заңнамасының бұзушылығын, оның ішінде экономикалық контрабанданы барынша тиімді анықтауға және жолын кесуге мүмкіндік береді.

Сонымен, АСТАНА-1 жұмысының алғашқы бірнеше күнінің ішінде қазақстан-қытай шекарасында тексеріп-қаралған көлік құралдарының үштен бірі дұрыс декларацияланбаған тауарларды әкелген.